taal is de basis voor alle leerprocessen
nascholing Nederlands voor leraren
een ondergeschoven stiefkindje – om ook maar eens een pleonasme te gebruiken …
primair onderwijs
situatie basisonderwijs
Er waren sinds de jaren 80 al verschillende wegen die leidden naar de functie van leraar basisonderwijs en die variatie is in de afgelopen twee decennia nog toegenomen. Daarmee is er vaak ook meer verschil in bagage voor taalvaardigheid. (Zie bijvoorbeeld ’taaltoets pabo’ op deze site)
Naar mijn ervaringen met het werkveld is voor ‘eigen taalvaardigheid’ voor een substantieel deel van het onderwijzend personeel ‘onderhoud’ aan de orde, soms achterstallig. Voor nascholing blijkt men vaak vooral gefocust op de nieuwste onderwijskundige trends en de eigen vaardigheid bij het centrale vak taal krijgt vaak geen aandacht, met alle klachten van dien, onder anderen van ouders. Het is dan tijd om kennis op te frissen, te actualiseren en uit te breiden. E-learning, inclusief helpdesk, is daarvoor een alleszins efficiënte oplossing.
Voorlopig zie ik bij het primair onderwijs alleen pogingen van individuele leerkrachten om tegen ‘studententarief’ gebruik te maken van de e-learning voor studenten pabo – wat uiteraard niet de bedoeling is. De behoefte aan dit soort scholing blijkt daaruit in elk geval.
Het secundair onderwijs is natuurlijk ook afhankelijk van de basiskennis en -vaardigheden van de leerlingen die van verschillende basisscholen afkomstig zijn. Het basisonderwijs vormt een fundamentele eerste schakel en de kwaliteit van dat onderwijs is van groot belang voor het studiesucces van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Nederlands / taal speelt daarbij een belangrijke rol.
secundair en tertiair onderwijs
‘iedere docent taaldocent’ en ’taalondersteunend lesgeven’ alleen fraaie slogans?
Voor het voortgezet onderwijs en hbo wordt vaak gesproken over de wenselijkheid van ’taalondersteunend’ lesgeven door docenten van andere vakken dan Nederlands. Aandacht voor taal in andere lessen lijkt voor de hand liggend, maar het veronderstelt wel een toerusting die bij leerkrachten natuurlijk niet zomaar aanwezig is. De eigen taalvaardigheid van docenten vormt daarbij de basis. Daarnaast zijn praktische tips en werkbare didactische suggesties nodig. Voor alle duidelijkheid: voor deze doelgroep is er een ander pakket e-learning dan voor studenten pabo of voor leraren primair onderwijs.
nascholing via e-learning met helpdesk:
laagdrempelig, flexibel, effectief én tijd- en kostenbesparend
Met name het ontwikkelen en uitvoeren van zomercursussen voor aankomende studenten pabo bracht mij destijds op het idee voor een meer eigentijdse vorm: e-learning, met – essentieel – een helpdesk. Van dit onderwijsaanbod wordt inmiddels individueel gebruikgemaakt door (aankomende) studenten pabo voltijd, deeltijdvarianten en zij-instroom van een dertigtal instellingen voor hoger onderwijs, gesubsidieerde en particuliere, in Nederland en België. Voor (aankomende) studenten is dat zonder winstoogmerk. Ik ontvang regelmatig positieve reacties van gebruikers.
Recente reactie van een student zij-instroom op het pakket e-learning voor de pabo:
“Doordat alles helder wordt uitgelegd, snap ik de regels sneller en blijft het beter hangen. Ik krijg er zelfs plezier in om met taal bezig te zijn — iets wat ik van tevoren niet had verwacht.”
Het leidde ook tot vraag naar passende e-learning voor andere doelgroepen in het onderwijs, o.a. studenten van diverse opleidingen hbo en universiteit.
laatst bijgewerkt: 7-11-’25
© 2021-2025 Ronald Zwiers, neerlandicus